Cerebrale parese (CP) is een houding- en bewegingsstoornis die veroorzaakt wordt door beschadiging van de hersenen. Die beschadiging ontstaat tijdens de zwangerschap, tijdens de geboorte door bijvoorbeeld zuurstofgebrek, of door een trauma in het eerste levensjaar. Dit in tegenstelling tot niet aangeboren hersenletsel (NAH) dat na het eerste levensjaar ontstaat. CP is in Nederland de meest voorkomende oorzaak van (motorische) beperkingen bij kinderen. Bijna de helft van alle kinderen in de kinderrevalidatie heeft CP. In deze rubriek bespreken we de symptomen, oorzaken, diagnose, bijkomende aandoeningen en de vormen en niveaus die deze beperking kenmerken.
Andere benamingen voor cerebrale parese
Cerebrale parese bestaat uit de woorden ‘cerebraal’ en ‘parese’. ‘Cerebraal’ betekent ‘hersen-’ en parese betekent ‘krachtsverlies, gedeeltelijke, onvolledige verlamming. We noemen de aandoening ook wel eens bij de Engelse naam cerebral palsy. Of de parese wordt specifiek bij de naam genoemd van het gebied waar de bewegingsproblemen zich uiten:
- Aan één kant van het lichaam: hemiparese (letterlijk ‘halfzijdig krachtsverlies’).
- Aan twee kanten van het lichaam (met name aan de benen): diplegie of paraplegie.
- In beide armen als in beide benen, dan noemen we dit tetraplegie.
Maar meestal noemen we de plek waar de parese voorkomt tegenwoordig unilateraal (aan één kant van het lichaam) of bilateraal (aan twee kanten van het lichaam).
Symptomen
De symptomen van CP verschillen per kind. CP uit zich over het algemeen in problemen met bewegen (motorische problemen). Daarnaast kunnen problemen met zien (visusstoornis), praten, horen, slikken, slapen, lopen, zindelijkheid, gedrag en gevoeligheid voor prikkels (sensibiliteitsstoornis) voorkomen. Ook kan het zijn dat een kind met cerebrale parese een cognitieve beperking heeft, of kan er sprake zijn van andere stoornissen zoals epilepsie. Download onze poster voor een overzicht van de symptomen.
Zie ook Symptomen
Oorzaken
De oorzaak van cerebrale parese is meestal een hersenbeschadiging, die bij het kind ontstaan is voor het eerste levensjaar. Dit kan tijdens de zwangerschap zijn ontstaan zijn of rond de geboorte, als gevolg van zuurstofgebrek of vroeggeboorte. Andere mogelijke oorzaken van CP zijn een ongeval of een herseninfarct of hersenbloeding na de geboorte, of alcohol- of drugsgebruik tijdens de zwangerschap. De wetenschap doet hier onderzoek naar.
Zie ook Oorzaken
Diagnose
De diagnose CP, kan binnen de eerste 2 jaar vastgesteld worden. Dit doet meestal de kinderneuroloog samen met de revalidatiearts. De manieren om dit vast te stellen zijn:
- Door vragen te stellen en het kind uiterlijk te analyseren
- Intelligentietests
- Echo, CT-scan en MRI-scan, om hersenschade vast te stellen
Zie ook Diagnose
Bijkomende aandoeningen
Behalve motorische problemen, heeft een kind met CP vaak andere problemen of stoornissen. Zo heeft 75% van de kinderen met een tetraparese ook epilepsie. Verder komen onder andere voedingsproblemen, verstandelijke beperkingen en emotionele- en gedragsproblemen voor.
Zie ook Bijkomende aandoeningen
Vormen
Cerebrale parese komt in drie verschillende vormen voor: spastisch, dyskinetisch en atactisch. De spastische vorm van CP komt het meest voor: bij zo’n 70-80% van de kinderen.
Zie ook Vormen
Niveaus
We kunnen de ernst van de motorische functionele beperkingen indelen in een classificatiesysteem: het Grof Motorisch Functionerings Classificatie Systeem (GMFCS). Dit systeem heeft 5 klassen: van niveau 1 (minst aangedaan) tot 5 (meest aangedaan). Om vast te stellen waar jouw kind zich bevindt, doe je de vragenlijst op de pagina ‘Niveaus’.
Zie ook Niveaus