Alles wat je eet en drinkt noem je voedingsmiddelen. In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen of “nutriënten”. Deze zijn nodig voor de groei en het onderhoud van je lichaam. Voedingsstoffen worden onderverdeeld in eiwitten, vetten, koolhydraten en een groot aantal vitamines en mineralen. Een ander belangrijk bestanddeel is water.
Eiwitten, vetten en koolhydraten zijn macrovoedingsstoffen. Daar hebben we veel van nodig, als brandstof. Eiwitten heb je ook nodig voor de opbouw en het onderhoud van spieren, hormonen, organen, enzymen en je bloed. Vitamines en mineralen heten ook wel microvoedingsstoffen. We hebben ze in kleinere hoeveelheden nodig. Ze leveren geen energie, maar zijn betrokken bij veel processen in je lichaam.
Hoeveel eiwit, vet en koolhydraten moet mijn kind binnen krijgen?
Je kind met CP heeft in principe dezelfde hoeveelheid eiwit nodig als ieder ander kind.
Eiwitten zitten vooral in vlees, vis, melk, kaas, eieren en peulvruchten. Variatie in eiwitten is belangrijk omdat de verschillende eiwitten verschillende aminozurensamenstelling hebben. Aminozuren zijn de bouwstenen van eiwitten. Je lichaam breekt de eiwitten uit de voeding af en bouwt deze zelf weer om tot nieuwe eiwitten die je lichaam nodig heeft.
Vetten leveren veel energie. Vetten hebben een negatieve rol ten aanzien van overgewicht, maar vetten zijn wel nodig om je ogen, hersenen en spieren goed te laten werken. Er bestaat verzadigd en onverzadigd vet. Vet in een voedingsmiddel bestaat altijd uit een combinatie van beide. Het is belangrijk voedingsmiddelen te kiezen met veel onverzadigd vet. Dit zijn bijvoorbeeld vetten uit vette vis, noten, zachte margarine en halvarine en vloeibare bereidingsvetten. Waarschijnlijk heeft jouw kind iets minder vet nodig.
Koolhydraten zijn voedingsstoffen en vormen een belangrijke bron van energie, vooral ook voor je hersenen en rode bloedcellen. Samengestelde suikers (zetmeel) zitten vooral in brood, pasta, rijst, aardappelen en peulvruchten. Enkelvoudige (glucose) of tweevoudige suikers (bijvoorbeeld kristalsuiker) geven een zoete smaak aan je voeding en daarvan heb je niet veel nodig. Weer andere koolhydraten bevatten voedingsvezels die nodig zijn om je darmflora goed te laten werken.
Koolhydraten komen na de vertering in de dunne darm vooral als glucose in je bloed. Het wordt daarna opgenomen in je weefsels, die het kunnen verbranden. Daarbij komt energie vrij die nodig is voor de diverse lichaamsfuncties. De Gezondheidsraad geeft aan dat je op een dag een minimaal aantal koolhydraten nodig hebt. Voor kinderen tot en met 13 jaar, dus ook voor je kind met CP, is dat 45-50% van de energiebehoefte op een dag, voor kinderen vanaf 14 jaar is dat 40%. Als je te weinig koolhydraten eet, gaat je lichaam je spiermassa aantasten; je spiermassa wordt dan gebruikt om energie aan te maken. Bij je kind met CP wil je dat voorkomen omdat er meestal al sprake is van een lagere spiermassa dan bij kinderen zonder CP.
Welke vitamines en mineralen zijn van belang voor mijn kind?
De soort en hoeveelheid vitamines en mineralen die je kind nodig heeft is gelijk aan ieder ander kind. Ze zijn onmisbaar omdat ze veel functies vervullen bij de groei en het onderhoud van je lichaam en voor een goede gezondheid. Voor alle kinderen geldt dat ze tot 4 jaar 10 microgram extra vitamine D nodig hebben in de vorm van druppeltjes of pilletjes van de drogist. Bij gebruik van medicatie vanwege CP kan het wel zijn dat sommige vitamines en mineralen extra moeten worden aangevuld.
Moet mijn kind met CP meer drinken dan andere kinderen?
Water is erg belangrijk voor het leven. Voeding bestaat ook voor een groot deel uit water. Daarnaast heb je ook drinkvocht nodig. Want wat je aan vocht verliest met plassen, zweten enz. moet je ook weer aanvullen. De hoeveelheid drinkvocht die je kind nodig heeft hangt af van het gewicht, zie in de tabel hieronder.
Voor een baby wordt in de vochtbehoefte voorzien door melk uit de borst of uit flesvoeding. Vanaf zes maanden komt daar langzamerhand vaste voeding bij. Vanaf de leeftijd van een jaar kun je de hoeveelheid drinkvocht uitrekenen aan de hand van het gewicht. Als je kind met CP veel speeksel verliest (kwijlt) kan deze vochthoeveelheid te weinig zijn. Door sommige medicatie kan obstipatie ontstaan waardoor extra vocht nodig is.
De beste dorstlessers die voor kinderen worden aanbevolen in de Schijf van Vijf zijn water en thee zonder suiker. Ook melk en karnemelk tellen mee. Geef liever niet te vaak limonade, diksap, gezoete sappen, gezoete zuiveldranken en sport- of energiedrankjes vanwege de hoeveelheid suiker.