Als je CP hebt is er soms moed voor nodig om je weg te vinden in seks. Je hebt immers seks met je lichaam, dus kom je jezelf en hoe jij omgaat met je lijf (weer) tegen. Veel ouders en de meeste docenten, therapeuten en artsen durven eigenlijk ook niet of nauwelijks over het onderwerp te spreken. Daarom doen we dat hier. Per alinea vind je een link met aanvullende informatie uit ons eerder verschenen boekje ‘Kun je seks hebben met CP’.
Klik op een van de thema’s:
Kun je seks hebben als je CP hebt
Voorpret
Oefening baart kunst
Ben ik anders
Homoseksualiteit
Hoe maak ik duidelijk dat ik wil vrijen
Spasticiteit
Vermoeidheid, pijn en kou
Incontinentie
Veilig vrijen
Klaarkomen
Je partner
Praktische tips en hulpmiddelen
Seksueel misbruik
Omgaan met zorgverleners
Kun je seks hebben als je CP hebt
Ja, ook met een aandoening kun je seksueel gezond zijn. Misschien wel op een andere manier, maar het gaat erom dat je het samen prettig vindt. Omdat CP erg op je spieren werkt moet je soms psychisch iets overwinnen om uit te zoeken hoe het voor jullie samen fijn is. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde houdingen waarin je fijn en gemakkelijk ligt. Het wordt fijner als je allebei weet wat je zelf prettig vindt en wat de ander kan en wil. Zo raak je steeds meer ontspannen. Seks is overigens veel meer dan geslachtsgemeenschap. Ook samen bloot tegen elkaar aanliggen, strelen en zoenen is seks. Het is heel belangrijk dat je vertrouwen hebt in degene met wie je seks hebt en geen dingen doet die je eigenlijk niet wilt doen. Voel je nergens toe gedwongen.
Ik wil graag meer lezen
Voorpret
Seks hoeft niet spontaan te gebeuren, het is meestal fijn om voorbereid te zijn. Bijvoorbeeld als je verzorging nodig hebt bij het in bed komen, douchen en aankleden. Het is fijn om dan een zorgverlener te kiezen die je wensen begrijpt. Voorpret is positieve stress, maar dat gaat meestal niet goed samen met CP. Daarom is het fijn als je vooraf kunt ontspannen. Denk eens aan een warme douche, spierverslappers, de verwarming iets hoger, een wijntje, paracetamol tegen eventuele pijn of een relaxed muziekje. Samen douchen helpt ook om te ontspannen en elkaars lichaam te leren kennen, net als voorspel of massage. Als er zorgverleners binnen kunnen komen maak dan vooraf duidelijk dat ze je niet mogen storen en pas na een bepaalde tijd verzorgd wil worden.
Ik wil graag meer lezen
Oefening baart kunst
Dat geldt zeker voor seks en ook al heb je geen beperking, niemand weet alles bij de eerste keer. Voor iedereen geldt dat je pas na verloop van tijd jezelf steeds beter leert kennen en ook beter van de ander weet wat die fijn vindt. Dan wordt het ook makkelijker om dat aan te geven. Communiceren is erg belangrijk. Neem de tijd en blijf aangeven wat je prettig of minder prettig vindt, wat je goed kunt of waar je hulp bij nodig hebt. Maak er geen zwaar onderwerp van, maar een fijne gezamenlijke zoektocht.
Ik wil graag meer lezen
Ben ik anders
Ongeacht of je een beperking hebt, iedereen maakt in een eigen tempo een seksuele ontwikkeling door. De een heeft wel behoefte om intiem samen te zijn met iemand en de ander heeft dat minder of niet. Met een beperking kan het soms wel lastiger zijn. Net als anderen kun je onzeker zijn. Bijvoorbeeld over je uiterlijk, hoe je lijf eruitziet en wat het kan. Of omdat je niet trots bent op jouw seksualiteit, niet zo goed weet hoe je seksueel actief kunt worden, geen vriend(in) hebt of denkt dat je niet sexy bent. Het kan ook zijn dat jou verteld is dat seks vies is, iets om je voor te schamen of niet voor jou is weggelegd vanwege je beperking. En als je weinig privacy hebt op de plek waar je woont werkt dat ook niet bevorderend.
Weet dan dat niemand perfect is en dat seks een plezierige ervaring kan zijn die veel voldoening geeft. Het is een gezond deel van het leven, hoort er gewoon bij en je kunt het niet fout doen.
Ik wil graag meer lezen
Homoseksualiteit
Ook al ben je zeker over je geaardheid, vaak duurt het toch een tijd tot je ervoor uitkomt dat je homoseksueel bent of op zowel mannen als vrouwen valt. De kans is groot dat je dezelfde worsteling hebt om uit de kast te komen als mensen zonder beperking, maar als je moeite hebt met je beperking kan het extra lastig voor je zijn. Wie vertel je het wel, wie niet en wanneer? Soms kunnen mensen negatief reageren. Je kunt onder andere bij het COC terecht met je zorgen en ervaringen. Er is ook speciale hulpverlening voor homoseksuelen.
Als je seksueel contact of een relatie wil dan zul je zelf actief moeten zijn. Bijvoorbeeld in het uitgaanscircuit voor homo’s of lesbiennes of op speciale feesten. Je kunt aangeven dat je homoseksueel bent op reguliere datingsites, maar er bestaan ook speciale datingsites en de Grindr app. Wees vanaf het begin duidelijk over wat je van de ander verwacht.
Ik wil graag meer lezen
Hoe maak ik duidelijk dat ik wil vrijen
Deze vraag heeft iedereen, ook als je geen beperking hebt. Je hoeft niet altijd alles te bespreken, doe vooral en laat het ontstaan. Maak oogcontact en kijk hoe de ander reageert als je dichterbij komt, een complimentje geeft, je hand door het haar haalt of met je vingers zachtjes over het gezicht streelt. Als je allebei in een rolstoel zit vraagt dat extra creativiteit.
Schaam je je ergens voor dan kun je daar op een ander moment over beginnen. Je kunt samen zowel bespreken waar je trots op bent als dat je het lastig vindt om bijvoorbeeld littekens of een stomabutton te laten zien. Als je een stoma of PEG hebt bestaan er kleurrijke banden om die op een leuke manier te bedekken. Als je elkaars lichaam nog moet leren kennen kun je niet altijd van elkaar weten wat de ander fijn vindt. Het is niet raar om aan te geven dat je iets niet prettig vindt. Je kunt ook met een beweging van je lijf laten merken dat je iets niet prettig vindt.
Meer praktische tips en adviezen van mensen met CP
Spasticiteit
Omdat de penis geen spier is heeft spasticiteit daar geen invloed op. Dat geldt niet voor de vagina, daarom kun je er last van hebben dat die ongecontroleerd op de verkeerde momenten samentrekt. Meestal is gemeenschap wel mogelijk als je samen een goede en fijne houding zoekt. Lukt dat niet altijd dan kun je het ook leuk hebben met zoenen, strelen of bloot bij elkaar liggen. Heb je last van spasmes in je benen dan kun je er met kussens voor zorgen dat je benen op een plek blijven liggen.
Misschien voel je je vooraf gespannen en dat maakt het lastiger om je spasmes onder controle te krijgen. Probeer daarom te ontspannen. Bijvoorbeeld met een warm bad, een glas wijn, een paracetamol, een massage of liggen in een gemakkelijke houding. Neem de tijd en zie de humor ervan in als het anders gaat dan jullie bedacht hadden. Als je op zoek bent naar adviezen kun je je revalidatiearts benaderen. Hij of zij is gespecialiseerd is in de behandeling van spasmen, en heeft een heel team dat mee kan denken over oplossingen voor alle factoren die invloed kunnen hebben op spasticiteit.
Meer praktische tips en adviezen van mensen met CP
Vermoeidheid, pijn en kou
Kijk wanneer je fit genoeg bent om seks te hebben. Als je moe bent kun je samen aanpassen wat je doet zodat seks minder inspannend voor je is. Bedenk dat seks je ook energie kan geven, dus laat vermoeidheid je niet belemmeren om ervan te genieten.
Als je last hebt van fysieke pijn kun je baat hebben bij ontspanning of houdings- en bewegingsadviezen. Verder kun je leren om beter met pijn om te gaan door gesprekken met een psycholoog. Je kunt ook pijnstillers nemen, maar gebruik de pijn niet als excuus om geen seks te hebben. Als je eenmaal in de flow bent, merk je dat de pijn vanzelf naar de achtergrond verdwijnt. Dit geldt niet voor pijn bij het vrijen. Dat is een serieus probleem dat vaak voorkomt. Aarzel daarom niet om je seksuele problemen te bespreken met je revalidatiearts, want die overziet alle gevolgen van het ziektebeeld en de begeleiding en behandeling daarvan. Eventueel kun je ook terecht bij je huisarts of de gynaecoloog. Die kan je wellicht verwijzen naar een bekkenbodemfysiotherapeut, een seksuoloog of andere hulpverlener.
Veel mensen met CP hebben het sneller koud of hebben koude(re) ledematen. Zorg dat het lekker warm is in de ruimte waar je gaat vrijen of laat je met verwarmde massageolie masseren. Dit is ook een prima voorspel, waardoor je lichaam al wat meer ontspant en dus warmer wordt.
Ik wil graag meer lezen
Incontinentie
Het is vervelend en gênant om tijdens de seks per ongeluk urine of ontlasting te verliezen.
Urineverlies is vaak het gevolg van een volledige ontspanning zoals tijdens of na een orgasme. Dan kan een spastische bekkenbodem onvoldoende tegendruk geven waardoor je net te laat reageert als je moet plassen.
Het kan best ongemakkelijk zijn om dit met je partner te bespreken, maar probeer het toch. Dan is het namelijk makkelijker om rekening te houden met je incontinentie voordat je samen seks wilt hebben.
De bekkenbodemfysiotherapeut is de persoon die je verder kan helpen bij problemen. De meeste revalidatiecentra hebben zo’n gespecialiseerde therapeut in dienst.
Alle praktische tips vind je hier
Veilig vrijen
Met veilig vrijen voorkom je een ongewenste zwangerschap EN seksueel overdraagbare aandoeningen (soa). Zwangerschap voorkom je met de pil, een condoom, een spiraaltje of een ander betrouwbaar middel. Soa voorkom je met een condoom, beflapje (voor orale seks) en door geen sperma door te slikken.
Waar je ook voor kiest, houd rekening met eventuele medicatie die je gebruikt zoals spierverslappers, pijnstillers, medicatie tegen misselijkheid, maagbeschermers en medicatie tegen epilepsie. Denk ook na over veiligheid, gebruiksgemak en of een arts het moet toedienen of dat je dat zelf doet.
Alle voor- en nadelen van voorbehoedsmiddelen op een rijtje
Klaarkomen
Je spasme heeft geen directe invloed op het klaarkomen. Het kan wel gebeuren dat je verstijft na je orgasme. Een spierverslapper nemen kan helpen net als de juiste sfeer creëren en vertrouwen hebben in je lichaam en de ander.
Opgewonden raken of klaarkomen kan moeilijker zijn als je antidepressiva gebruikt. Je kunt dan een erectiepil gebruiken, je antidepressivum een dag overslaan of de dosering verminderen. In overleg met je arts kun je ook overstappen op een ander antidepressivum dat minder seksuele bijwerkingen geeft.
Ik wil graag meer lezen
Je partner
Heeft je partner ook een beperking dan vraagt dat om extra creativiteit en planning. Maak het vooral bespreekbaar, ook eventueel met hulpverleners. Bijvoorbeeld als je niet zelf in en uit je rolstoel of bed kunt komen of allebei hulp nodig hebt bij het uitkleden. Hoe wil je op bed gelegd worden en hoe lang wil je niet gestoord worden? Dat je moet plannen maakt het wel wat minder spontaan, maar niet minder leuk of spannend. Goede afspraken vooraf maken het vrijen zelf meer ontspannen.
Heeft je bedpartner geen CP bedenk dan wat je partner moet weten of rekening mee kan houden. Vertel hoe je lijf werkt maar maak er geen ziekenhuisverhaal van. Geef aan dat je partner alles mag vragen over je CP.
Ik wil graag meer lezen
Praktische tips en hulpmiddelen
Er bestaan algemene hulpmiddelen om opwinding te vergroten die ook handig kunnen zijn als je CP hebt. Voel je eerst prettig en zoek uit waar je opgewonden van wordt, na verloop van tijd kun je dan eventueel een hulpmiddel gaan gebruiken. Begin niet met hulpmiddelen als je seksuele problemen hebt want daarvoor is het geen oplossing.
Alle praktische tips en hulpmiddelen
Seksueel misbruik
Als iemand gedwongen wordt om seksuele handelingen uit te voeren, te ondergaan of er getuige van te zijn is dat seksueel misbruik. Gedwongen worden betekent soms dat je lichamelijk overweldigd of bedreigd wordt zoals bij een aanranding of verkrachting. Maar je kunt een situatie ook als dwingend ervaren als je bang bent voor de dader of van hem of haar afhankelijk bent. Zowel meisjes en vrouwen als jongens en mannen kunnen te maken krijgen met seksueel geweld en misbruik. Vaak gebeurt dat door een bekende uit hun omgeving. Als je opgroeit met een handicap kun je wanhopig op zoek zijn naar intimiteit en genegenheid en juist om die reden kwetsbaarder zijn voor ongewenst seksueel contact. Als je onzeker bent kun je ook gevoeliger zijn voor flirtende complimentjes.
Jouw lichaam en de persoonlijke ruimte daaromheen is privé. Je verdient respect en begrip. Als mensen dicht bij je staan, komen ze in je persoonlijke ruimte. Bij de ene persoon voelt dat oké en bij een ander ga je een stapje opzij om meer ruimte en afstand te houden. Dat is heel normaal. Luister naar jouw ‘ja- en nee gevoel’ want dat is jouw grens en die klopt altijd. Mocht het zo zijn dat je gedwongen wordt tot seksueel contact of seksueel misbruikt wordt in een relatie, praat er dan over met iemand die je vertrouwt! Ben je slachtoffer van seksueel geweld dan kun je op het politiebureau terecht voor advies en om een melding of aangifte te doen.
Ik wil graag meer lezen
Omgaan met zorgverleners
Kies met wie je je seksualiteit wil bespreken, liefst een zorgverlener waar je je prettig bij voelt. Hoewel iedereen het erover eens is dat seks een normale behoefte is kan het ook voor zorgverleners wennen zijn om hierover te praten. Ze kunnen je helpen met praktische zaken zodat je makkelijker kunt masturberen of seks kunt hebben. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat je na het douchen een half uurtje alleen gelaten wil worden of op een ander tijdstip op bed wil liggen. Mocht je een erectie krijgen tijdens de verzorging, probeer daar dan gemakkelijk op te reageren. Benoem het in elk geval als je jezelf er ongemakkelijk bij voelt.
Een zorgverlener kan ook een seksverzorgende voor je regelen. Seksverzorgenden gaan ervan uit dat intimiteit belangrijk is. Een afspraak hoeft niet te leiden tot gemeenschap, het kan ook blijven bij strelen, samen liggen, zoenen of douchen. Seksverzorgenden hebben ervaring om het iemand naar de zin te maken. Je kunt vooraf aangeven wat je wensen zijn.
Een seksverzorgende moet je wel betalen, maar het is mogelijk om financiële ondersteuning te krijgen.
Terug naar de hoofdpagina Seksualiteit, zwangerschap, bevalling en kinderen