Hoe maak ik duidelijk dat ik wil zoenen of vrijen?
Alle jongeren zijn met deze vraag bezig. Niet alleen jongeren met een beperking. Je moet vooral doen. Je kunt dingen wel bespreken, maar laat het ook ontstaan. Je hoeft niet altijd alles bespreken. Kijk hoe de ander reageert als je hem of haar aanraakt of zachtjes streelt. Maak oogcontact! Je kunt dichterbij komen, een complimentje geven, je hand door het haar halen, met je vingers zachtjes over het gezicht strelen. En dan kijken hoe de ander dat vindt. Misschien mag je een volgende stap zetten.
Als je allebei in een rolstoel zit is het lastiger. Wees creatief daarin. Als het bij beide personen lichamelijk erg moeilijk is, kun je bijvoorbeeld ook samen fantaseren over hoe het zou zijn om samen te zoenen of seks te hebben. Je kunt samen onderzoeken wat mogelijk is. Kijk wat je samen kunt doen, volledig lijfelijk contact of alleen strelen met handen. Soms kan zelfs een subtiele knieaanraking al heel spannend zijn… Speel daarmee.
Je kunt ook samen op de computer filmpjes bekijken of erotische teksten lezen en kijken wat je daarin wil delen.
“Praten over seks vond ik in het begin lastig: durf ik dat wel te vragen? En werkt het wel? Maar als je heel graag iets met iemand wilt, dan heb je er wel een gesprek voor over. Ik moest mezelf wel overwinnen. Bijvoorbeeld door te vragen of we iets anders konden gaan liggen.”
”Ik laat het ontstaan. Soms zeg ik het wel, maar meestal laat ik het ontstaan. Als ik me niet lekker in mijn lijf voel, heeft dat ook effect op de seks. Mijn lichaam reageert dan veel sterker.”
“Zoenen? Daar begin ik gewoon mee. Seks, daar heb ik zo mijn gezichtsuitdrukkingen voor. Of ik trek hem gewoon richting de slaapkamer. Maar ik durf het niet te zeggen.”
Hoe zeg ik dat ik me voor iets schaam?
Je zou er op een ander moment over kunnen beginnen. Je kunt dan samen met je partner uitwisselen waar je trots op bent en wat je lastig vindt om te laten zien, zoals littekens of een stomabutton. Je kunt er een spannend spelletje van maken. Het is natuurlijk het fijnst als het voor jezelf niet zo’n punt meer is.
Sommige mensen met CP hebben een stoma en maken zich zorgen over littekens of hoe hun lichaam eruit ziet. De stomavereniging heeft kleurrijke banden om bijvoorbeeld een stoma of PEG te bedekken op een leuke manier.
“Ik klap in elkaar. Durf niet meer. Zeg dat ik het niet durf.”
Hoe zeg ik dat de ander iets verkeerd doet, zonder de sfeer te verpesten?
Als je elkaars lichaam nog moet leren kennen, kun je niet altijd weten wat een ander prettig vindt of hoe zijn of haar lichaam zal reageren. Je partner doet het dus niet verkeerd, maar weet nog niet wat jij lekker vindt. Net zoals hij nog niet weet dat je wel van pure chocola houdt, maar niet van melkchocola. Dus is het niet raar om aan te geven dat je iets niet prettig vindt. Je kunt gewoon zeggen “dat vind ik niet zo fijn”. Je kunt gewoon aangeven hoe je het liever hebt: “Ik heb liever dat je mijn billen streelt dan mijn buik, want op mijn buik voelt het niet fijn.” Je kunt ook met een beweging van je lijf laten merken dat je iets niet prettig vindt.
“Je kunt niet de eerste keer al precies weten hoe het moet of wat prettig en gemakkelijk is om te doen. Of wat je fijn vindt. Als iemand erg opgewonden is en ik vind het te vermoeiend is dat soms wel lastig. Toch probeer ik dan duidelijk te maken hoe het voor mij nu is. Als het ‘moeten’ eraf is, scheelt dat al een heel stuk. Soms lag ik in bed met mooie lingerie en parfum op, met de gedachte: ‘Vanavond heb ik seks.’ Als het er toch niet van komt, is het goed te weten dat het ook zonder geslachtsgemeenschap leuk kan zijn. Je kunt andere dingen van elkaars lichaam ontdekken.”
Hoe pak je het aan als je samen naar bed wilt, maar jezelf niet kunt uitkleden en de ander daar geen ervaring in heeft?
Dat kan een spannend spel worden! Je kunt aangeven wat de ander eerst uit mag trekken en hoe hij dat het makkelijkst kan doen. Misschien kun je ook een kledingstuk bij de ander uittrekken of anders op een spannende manier vragen of de ander bijvoorbeeld zijn trui wil uittrekken. Kijk hoe dat gaat en reageer op wat je dan ziet. Neem de tijd en maak het onderdeel van jullie seksuele samenspel.
“Uitkleden is niet gemakkelijk en gaat meestal heel langzaam. Maar ik kan wel de volgorde van de kleding aangeven die uit moet en de manier waarop dat het gemakkelijkst gaat. Ik moet wel veel uitleggen. Als ik alles meteen achter elkaar uit doe dan wordt het vervelend. Dus doe ik het stap voor stap: eerst een vestje bijvoorbeeld. En ik wil natuurlijk ook wat kleren bij de ander uitdoen. Als diegene dan een bloes met knoopjes heeft is dat knap irritant. Dan kan die persoon het beter zelf doen.”
Hoe zeg ik dat ik iets wil? Bijvoorbeeld: ‘Wil je mijn spalk uitdoen op een erotische manier?’
De ander weet misschien niet dat een spalk uitdoen fijn is. Of je partner weet niet hoe dit moet of wat het juiste moment is. Dus je zult er zelf om moeten vragen. Het kan misschien tijdens het spel van uitkleden: ”Wil je nu mijn spalk uitdoen?” of: “Onder mijn spalk is nog meer bloot been te ontdekken, doe hem maar uit!”
“Je zit gezellig op de bank en op een gegeven moment wil je naar bed. Dan is het helemaal niet fijn om met spalken aan op bed te gaan liggen. Dus ik zeg gewoon dat die dingen nu echt af moeten, want daar wordt vrijen een stuk leuker van.”
Ik ben zelf niet zo mobiel in bed, hoe ontdek ik toch het lichaam van de ander?
Het helpt om duidelijk aan te geven hoe het voor jou het makkelijkst is. Vraag de ander om op een bepaalde manier te gaan liggen of kijk met welke lichaamsdelen je fijn tegen elkaar ligt. Gebruik je hele lichaam om te voelen en de ander te ontdekken. Zeg wat je wilt en zoek samen uit hoe dat bij jullie kan: “Ik wil graag je billen voelen, maar ik kan er niet bij. Kunnen we anders gaan liggen?”
“Er is genoeg te ontdekken als je elkaar vast hebt. Strelen lukt me wel. Als ik per ongeluk op mijn goede hand kom te liggen, probeer ik bijvoorbeeld iets met mijn mond. Zoenen lukt altijd. Het maakt niet uit waar ik zoen, want het is altijd fijn. Ondertussen probeer ik mijn goede hand vrij te krijgen door op mijn goede kant te gaan liggen. Ik wil er geen circus van maken, maar steek er moeite in, ook al is het niet altijd gemakkelijk.”
Hoe zeg je dat bepaalde lichaamsdelen overgevoelig of minder gevoelig zijn?
Dit is een stap in het beter leren kennen van elkaar en elkaars lijf. Op de website Sense.info staan poppen met gevoelige plekjes (bij hem en bij haar) en uitleg erover. Dit kun je ook gebruiken om al pratend en onderzoekend te vertellen dat sommige lichaamsdelen bij jou anders aanvoelen en dat ze juist extra gevoelig zijn of minder gevoelig.
Hoe geef je het beste aan wat je prettig vindt tijdens het intieme moment, als je moeilijk kunt communiceren?
Als je bijvoorbeeld een spraakcomputer of aanwijskaart gebruikt? Deze hulpmiddelen heb je niet altijd bij je en ze zijn onhandig tijdens intieme momenten. Hoe doe je dat op een ander moment als je geen hulpmiddel hebt? Daar heb je vast ook ervaring mee. Gebruik die ervaring in andere situaties. Je kunt ook codes afspreken: “Als ik zo doe, dan wil ik iets zeggen of iets veranderd zien of even pauze nemen.”
Je kunt ook samen een ‘aangename actiekaart’ maken (eventueel met nummers erbij) met wat je allebei fijn vindt. Deze kaart kun je gebruiken als een soort hulpmiddel. Je ontwikkelt jullie eigen codetaal!
Kan ik aangeven als het niet lukt om geslachtsgemeenschap te hebben?
Seks is veel meer dan geslachtsgemeenschap. Zoek samen naar wat jullie fijn en leuk vinden. Soms is dat alleen lekker bloot tegen elkaar aan liggen de andere keer gaat het om elkaar bevredigen op welke manier dan ook. Als geslachtsgemeenschap niet fijn voelt of niet goed mogelijk is of je wilt het in elk geval niet, dan is het goed om het daar samen over te hebben. En dan samen uitproberen wat er wel mogelijk is. Als je geen gemeenschap wilt hebben, moet je het ook niet doen.
“Ik zou nooit geslachtsgemeenschap hebben met iemand die ik maar half vertrouw of van wie ik het idee heb dat ik iets beter niet kan zeggen. Als je een relatie met iemand hebt, dan vertrouw je iemand al.”
Hoe bespreek ik met mijn partner de invloed die CP heeft op bijvoorbeeld hulp en op privacy die door adl minder is?
Als je elkaar leert kennen merkt je partner de invloed van CP al op andere momenten. Als jullie daten en voordat jullie samenwonen hebben jullie er al ervaring mee. Het is fijn als je leert om je kwetsbare gevoelens te tonen en samen te bespreken hoe het allemaal werkt.
Hoe bespreek ik of we samen kinderen kunnen verzorgen en opvoeden? Hoe kom ik erachter wat de ander daarvan vindt?
Dit is een belangrijk onderwerp.
Hoe sta je ten opzichte van samen kinderen krijgen? Welke zorg is nodig? Wat kunnen jullie samen opvangen? Welke mensen om je heen kunnen eventueel helpen en bij wat zou je professionele ondersteuning nodig kunnen hebben?
Ga er samen op een rustig moment voor zitten. Inventariseer waar je hulp bij nodig hebt en wat je samen of alleen kunt doen. Op de website van Revalidatiecentrum Rijndam staan een heleboel praktische tips over opvoeden en verzorgen. Van vasthouden van de baby op een handige manier, tot je aandacht kunnen blijven richten op je kind. De link naar deze website vind je in het hoofdstuk “Links en bronnen”.